Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü

1. Bilişbiliş psikolojisine göre, yeni bilgileri (algıları), var olan bilişsel yapılarla tutarlı duruma getirecek biçimde, eski deneyimlerin (şemaların) ışığında yorumlayarak var olan yapıyla bütünleştirme biçimindeki bilişsel süreçsüreç; bilemebileme, özümlemeözümleme. Bkz. kültürel uyumuyum. 2. BellekBellek araştırmalarında, bir bellekBellek izinin bilinen ve yaygın olan bir şey yönünde çarpıtılması. Bkz. törpüleme; bileme. 3. Piaget’nin bilişsel gelişimgelişimbilişsel gelişimgelişim kuramına göre, çocuğun yeni bilgileri, var olan bilgibilgi dağarcığında anlamlı kılacak biçimde dönüştürmesi. Çocukçocuk, yeni bilgiyi, var olan bilgilerinden yararlanarak anlamaya çalışıyor. Örneğin, şimdiye dek karşılaştığı nesneleri tutan ya da ağzına götüren bebek, yeni bir nesneyle (bilgiyle) karşılaştığında, sözsöz konusu nesneyi de öbür nesnelerle aynı biçimde tutuyor ya da ağzına götürüyor. Birlikte ele alınınca, asimilasyonasimilasyon ve uyuşum (accommodation), çocuğun kendi çevresinde yaşamını sürdürmek için, kuşaklar boyu gerçekleştirdiği değişiklik anlamındaki uyumu (adaptasyonu) oluşturuyor. Bkz. denge kurmakurma. 4. Sosyal psikolojide bir bireyin ya da bir etnik grubun kendi düşüncedüşünce yapısından, kültüründen, değerdeğer yargılarından vazgeçerek, başka bir toplumsal, dinsel ya da ulusal grubun kültürünü, değerdeğer yargılarını ve düşüncedüşünce yapısını benimsemesi; benzeşme. Bu vazgeçme ve egemenegemen kültürü benimseme, başka bir ülkeye göç eden birisinde olabileceği gibi kendi istenci ile ya da kölelik dönemi Amerikasında zencilerin köleleştirilerek Amerika kültürüne sokulması gibi zorla da olabiliyor. 5. Dördüncü anlamla yakından ilişkili olmakla birlikte, daha özelözel bir anlamda grupgrup üyelerinin zamanla, giderek birbirine daha çok benzemesi; benzeşme.