Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü

Öğrencilerin başarılarının yeteneklerinin altında mı, üstünde mi, yoksa düzeyinde mi olduğunu belirleme. Bunun için başarıbaşarı-yetenek karşılaştırmakarşılaştırma çizelgesinden yararlanılıyor. Bu amaçla, bir sınıftaki öğrenciler, yetenek testinden aldıkları puanlara göre, en yüksekten aşağıya doğru sıralanıyorlar. Bunlar, ortalamaOrtalama beş eşit kümeye ayrılıyor. Sonra yazılı, sözlü ve başarıbaşarı testi puanlarına göre başarıbaşarı sırasına konulup yine beş eşit kümeye bölünüyorlar. Bu kümeler de aynı çizelgeÇizelge üzerinde, en düşük olandan, yüksek olana doğru, yatay biçimde sıralanıyor. Beşli kümeküme sınırları arasından dikey, yatay çizgiler çizildiğinde oluşan dörtgen içinde, 25 yetenek-başarıbaşarı ortak dörtgeni ortaya çıkıyor. Böylece, üstün yetenekliyetenekliüstün yetenekliyetenekli, başarılı öğrenciler gibi, üstün yetenekliyetenekliüstün yetenekliyetenekli ve düşük başarılı öğrencilerle, düşük yetenekliyetenekli ve üstün başarılı olanlar da çizelgede gözler önüne serilmiş oluyor. Örneğin, kimi öğrencilerin başarıları ile yetenekleri arasında bir uyumuyum görülüyor. Kimisi, yeteneğinin çok üzerinde bir başarıbaşarı elde etmiş görünüyor. Kimisinin, başarısını yetenek düzeyinin biraz üzerine çıkardığı gözlemleniyor. Kimilerinin, kendilerinden beklenenin altında bir başarıbaşarı düzeyi tutturabildiği anlaşılıyor. Kimileri de çok düşük bir başarıbaşarı sergileyebiliyor. Bundan sonra sıra, bunların nedenleri üzerinde yorumyorum yaparak gereken önlemlerin alınmasına geliyor. Bkz. başarı; yetenek.