Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü
Bilimin
betimlemebetimleme (
descriptiondescription),
açıklamaaçıklama (
explanationexplanation), yordama (
predictionprediction) ve
denetimdenetim (controlling) olarak dört amacı bulunuyor.
Betimlemebetimleme, doğadaki olayların araştırmalar yoluyla
görgülgörgül düzeyde sınıflandırılıp tanımlanması demektir.
Betimlemebetimleme ile olayın nasıl olduğu, ne olduğu ayrıntılı olarak ortaya konuyor; “Nedir?” sorusu yanıtlanıyor.
Açıklamaaçıklama, doğadaki olayların işleyişi ile ilgili açıklamaları kurallar ve örgütlenmiş ilkeler bütünü durumuna getirmek demektir.
Açıklamaaçıklama ile olaylar arasındaki
nedenneden-sonuç ilişkileri belirleniyor. Yordama, ilgilenilen olayın öteki olaylarla ilişkisini
görgülgörgül olarak saptamak ve bir durumdan, bir konumdan bakıp, ileride ne olabileceğine ilişkin ya da incelenen olayların dışında kalan olaylara ilişkin kestirimde bulunmaktır.
Denetimdenetim ise
nedensellikNedensellik ile duruma, olaya
egemenegemen olmak demektir. İncelenecek olayın dışındaki etkenler
denetimdenetim altına alınınca,
sözsöz konusu incelemedeki değişilmemenin etkisi daha açık olarak görülüyor,
nedenneden-sonuç ilişkisi kurmaya elverişli duruma geliyor.