Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü

1. Bilimselbilimsel ve dinsel bir temele dayanmayan dar, biçimselbiçimsel bir yaklaşımla doğaüstü ya da büyülü güçlerden yararlanarak doğaldoğal olayların akışının değiştirilebileceği inancı; batıl itikat, büyülü düşünmedüşünme. Büyübüyü yaptırma, uğur getireceğine inanılan nesneler taşıma, muska yazdırma, dua etme, ruhruh çağırma; kara kedinin, üç rakamının, haftanın belli günlerinin uğursuz sayılması boşinançboşinanç örneklerindendir. Yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, dünya genelinde insanların günlük yaşamlarında uyguladığı yaklaşık beş yüz bin ayrı boşinançboşinanç bulunuyor. Psikologlar, bu inançların kökeninde kaygılı durumlardan kurtulma isteğinin bulunduğunu vurguluyorlar. Boş inançların oluşumunda güvenlik gereksiniminin önemli bir etkenetken olduğu biliniyor. Boşinançlar, belirsizlikBelirsizlik durumunda yaşanan kaygıları ve bulanıklığı yok etmek için tutunacak bir dal olabiliyor. Uğur, mutlulukmutluluk gibi olumlu içeriği olan boşinançlar, kendini iyi duyumsamaduyumsama, korunma gibi işlevlerişlevler görüyorlar. Buna karşılık, boş inancından dolayı olumsuz bir beklentiye giren kişinin, beklediği olumsuzlukla karşılaşma olasılığı da artıyor. Psikolojide kendini gerçekleştiren kehanetkendini gerçekleştiren kehanet diye adlandırılan bir duruma göre kişi, bir konuda olumsuz bir beklentiye girdiğinde, ayrımsamadan o beklentinin gerçekleşmesine yardım eden davranışlar yapabiliyor. Boşinançların ruhsalruhsal bozukluklara yol açmak gibi bir etkisi yoktur. Bu eğilimeğilim daha çok, takınaklı ve kaygılı kişilerde görülüyor. Ancak, özgüvenin azaldığı ve kaygının yoğunlaştığı durumlarda kendini ve sevdiklerini korumak için bir sığınak olabiliyor. 2. Sorgulamadan kabul edilen, bilimselbilimsel olmayan açıklamalar, inançlar. 3. Boşinanca dayanan davranışdavranış. Bkz. büyülü düşünmedüşünme; inançla iyileşme.