Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü
Howard Gardner’in 7 farklı
zekâzekâ çeşidi için insan beyninin ayrı yapılar halinde geliştiğini ortaya koyan
zekâzekâ kuramı. Bunlardan her biri önemlidir ve diğer zekâlardan bağımsızdır. Aşağıda görüldüğü gibi sekiz ayrı
zekâzekâ tanımlanmıştır.
Sözelsözel/dilsel
zekâzekâ: Anadilini ya da yabancı dili kullanma; okuyarak, konuşarak, yazarak ve dinleyerek
iletişimiletişim kurmakurma, düşüncelerini anlatabilme ve diğer insanları anlayabilme yeteneğidir. Mantıksal/matematiksel
zekâzekâ: Bir
bilim insanıbilim insanı ya da mantıkçı gibi düşünenlerin zekâsıdır. Görsel/uzamsal
zekâzekâ: Görsel,
biçimselbiçimsel dünyayı, uzamsal ilişkileri net olarak
kavramaKavrama, algılarını
dönüştürmedönüştürme, uzamsal dünyayı zihinde
temsiltemsil etme yeteneğidir.
BedenselBedensel/devimsel
zekâzekâ: Vücudun tümünü ya da el, ayak, parmak gibi organları bir
sorun çözmesorun çözme, bir şey yaşama, bir ürün ortaya çıkarma amacıyla kullanma yeteneğidir. Müziksel/ritmik
zekâzekâ: Müzikten hoşlanma, ezgi üretme, ezgileri
anımsamaanımsama,
tonton örüntülerini
ayrımsamaayrımsama, sesleri tanıyabilme ve onlara
duygusalduygusal tepkitepki gösterebilme yeteneğidir. Kişiler arası
zekâzekâ: Diğer insanları
anlamaanlama, onların
kişilikkişilik özelliklerini, niyetlerini
ayrımsamaayrımsama, onlarla olumlu ilişkiler
kurmakurma yeteneğidir. Kişi içi
zekâzekâ: İnsanın kendini anlaması, kim olduğunu, zayıf ve güçlü yönlerini, isteklerini, duygularını
ayrımsamaayrımsama; ne
zamanzaman, nasıl davranacağını
bilmebilme yeteneğidir.
Doğadoğa zekâsı: Canlı ve cansız
doğaldoğal varlıkların özelliklerini
kavramaKavrama yeteneğidir.