Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü

Dar anlamıyla “yeni eğitim sosyolojisieğitim sosyolojisi” ya da “eleştirel eğitimeğitim kuramı” olarak tanımlanabilen; okulları hem kendi tarihsel bağlamları içinde hem de egemenegemen toplumun ayırıcı özelliğini ortaya koyan şimdiki toplumsal ve siyasalsiyasal yapının bir parçası olarak ele alanalan pedagojiPedagoji. Eleştirel pedagojiPedagojieleştirel pedagojiPedagoji, liberal ve tutucu okulokul eleştirilerinin kullandığı pozitivist, tarihsel olmayan ve depolitize çözümlemelere karşı olan anlayışların bir türünü ortaya atmıştır. O, temel etkenetken kurumKurum olarak okulokul, onun işlevleri, kurumsal değeri, toplumsal kurumlarla ilişkisi ve finansal arka planı uzerinde duruyor. Okulokul, küçük ve sistemli bir toplumtoplum ise eleştirel pedagojinin dayandığı kaynakların ve esinlendiği kuramların da toplumsal sorunlarla ilgili olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Bu anlamda eleştirel pedagojinin kaynaklarından biri de modernizmin, aydınlanmanın ve pozitivizmin eleştirisini yapan eleştirel kuramdır (Frankfurt OkuluFrankfurt Okulu’dur). Buna bağlı olarak eleştirel kuramın temel referansı olan Hegelcilik, MarksizmMarksizm gibi öğretiler, eleştirel pedagojinin de temel kaynağı olmuştur. Bkz. Frankfurt Okulu; FREIRE, Paulo; ILLICH, Ivan.