Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü

Çocukçocuk ve ergenlerde görülen sıklıkla öfkelenme; büyükleriyle tartışmaya girme, onların isteklerine uymama; başkalarını kızdıran davranışlar yapma; kendi yaramazlıklarının suçunu başkalarına yükleme; alınganlıkalınganlık gösterme, kinKin gütme biçimindeki uyumuyum ve davranış bozukluğudavranış bozukluğu. Bu bozukluğu olan çocukçocuk ve ergenlerin, başkalarının haklarına önemli boyutta saldırdıkları görülüyor. Bunlar, erişkinlerle tartışmatartışma sırasında özdenetimlerini yitiriyor, terliyor, aşırıaşırı sinirleniyorlar. En çok, ev ortamında sorunsorun yaşıyorlar. Bunların, okulda öğretmenleri ve yaşıtlarıyla da ilişki zorlukları olabiliyor. Başka bir ruhsalruhsal bozuklukları yoksa bunların duygudurumduygudurum, düşüncedüşünce süreçleri, yönelimyönelim ve konuşmalarında bir hastalık gözegöze çarpmıyor. Ağır giden bozukluklarda sözelsözel beceribeceri ve içgörüIçgörü kısıtlılığı görülebiliyor. Kızlarda daha çok, edilginedilgin-saldırgan bir tutumtutum gözleniyor. Belirtilerin değerlendirilişinde gözden kaçırılmaması gereken nokta, bu belirtilerin bir bölümünün, okulokul öncesi ve ergenlikergenlik çağındaki çocukların normalnormal davranışları olduğudur. O nedenle tanıtanı sırasında belirtilerin şiddetine, sıklığına ve çocukçocuk ya da ergenin yaşantısını ne oranda engellediğine dikkatdikkat etmek gerekiyor. Bu bozukluğa sıklıkla özgüvenÖzgüven eksikliği, duygudurumduygudurum oynaklığı; uyuşturucu madde, alkolalkol, sigara kullanımı eşlik ediyor. Oranı, yüzde 1-16 olarak belirlenen bu bozukluk, çoklukla 8. yaştan önce ortaya çıkıyor. Başlangıçta yavaş başlayan bozukluk, aylar ve yıllar içinde gelişimgelişim gösteriyor. Psikodinamik görüşe göre bu sorunların nedeni, gelişimgelişim dönemlerindeki bağlanmabağlanma, ayrışma ve ruhsalruhsal bağımsızlıkla ilgili zorluklardır. Bu çocukların anne babalarının en az birinde antisosyal kişilik bozukluğukişilik bozukluğuantisosyal kişilik bozukluğukişilik bozukluğu, özellikle annede depresyondepresyon olmak üzere, duygudurumduygudurum bozukluğu, aşırı etkinliketkinlik ve dikkatdikkat eksikliğiaşırı etkinliketkinlik ve dikkatdikkat eksikliği görülüyor. Karşı gelme-karşıt olma bozukluğukarşı gelme-karşıt olma bozukluğu olanların tedavisi için de davranımdavranım bozukluğu (saldırganlık ve şiddete yönelmesaldırganlık ve şiddete yönelme) görülen çocuklara uygulanan eğitimeğitim programları öneriliyor. Bu programprogram, ergenlikergenlik öncesinde daha etkili oluyor. Sözsöz konusu programın uygulanışı sırasında anne babadan, bu çocukların olumlu ve istenilen davranışlarını ödüllendirmesi; istenmeyenleri de görmezlikten gelmesi ya da olumsuz davranışı gördüğünde çocuğu, içinde bulunduğu ortamdan uzaklaştırması isteniyor. Anne babaya, hedeflenen davranışları geliştirerek, bunların süreçsüreç içindeki sıklığını ve şiddetini derecelendirme yöntemi öğretiliyor; sonra klinikKlinik görüşmelerde bu derecelendirmeler inceleniyor. Bu bozukluğa başka bir ruhsalruhsal bozukluk eşlik etmedikçe ilaç tedavisine başvurulmuyor. Bkz. çocuk ve ergende görülen uyumsuzluklar.