Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü

Davranışın, beynin (merkezi sinirSinir sisteminin) işlevi olduğu görüşü; davranışı açıklamada beyinde yer alanalan olayları önemseyen; vücudun yakın çevresinde gerçekleşen olaylara ağırlık veren çevreci psikolojinin karşıtı olan görüş; merkeziyetçi psikolojipsikolojimerkeziyetçi psikolojipsikoloji; merkezci ruhbilimruhbilimmerkezci ruhbilimruhbilim. Çevreci görüşe göre davranışın kökeni çevrede; yani duyuduyu organları, kaslar ve bezlerdedir. Merkezci görüş, davranışın bir tepkitepki süreci oluşunu yadsıyor ve uyarıcıuyarıcı ile tepkitepki arasında yer alanalan beyni, bütünleyici ve denetleyici merkez olarak benimsiyor. Bilmeye, sorunsorun çözmeye ve tutumlara ağırlık veriyor. Oysa çevreciler ağırlığı dürtülere, alışkanlıklara ve kassal tepkilere tanıyorlar. Bu iki görüşün orta yerinde bulunan psikolojipsikoloji ise, bu iki görüşe de katılıyor ve merkez ve çevreçevre süreçlerin etkileşimi üzerinde duruyor. Davranışın, çevresel ve organsal etkenin karşılıklı etkileşimine bağlı olduğunu vurguluyor. Merkezci psikologlara göre çevreçevre, canlıyı ancak çevresel alıcıalıcı düzeneklerle etkiliyor ve beyni besliyor. Öte yandan tepkitepki organları da çevreyi, merkez sinirSinir sistemi ile etkiliyor. Ayrıca, davranışın yalnızca uyarıcılara tepkitepki olmadığını; etkilenen canlının uyarıcılara tepkisi olduğunu ileri sürüyor. Böylece, üç etkenin de önemli olduğunu savunuyor. Bkz. çevrecilik; dış çevreçevre.